Aroztegi kalea

Kokapena: Hiria; V. mapa (C-2)

Ohar ling.: Kale honen aldaeren berri ez litzateke egongo, ez balitz kantoia edo kantalearen berriengatik. Gaur egun ere, Arostegi esaten diote kale honi, batzuek garbiegi ez dutelarik, zeri esaten zaion Austekantale. Beste toponimo honetatik abiatuta proposa daiteke leku-izen honen bilakaera.

Aroztegi > Arostei > Aroste > Aoste > Auste

-tegi leku-atzizkiko bokal arteko belare ahostuna galduta eratu den diptongoa monoptongatu egin da:

-tegi > -tei > -te / -ti

Gauza bera gertatu da beste toponimo batzuetan: Arranotegiko Akulategi > Akuleti, Arranotegi auzoko Arranotegi > Arnote / Arnoti, Araneko Beitegi > Beitxi, San Andres auzoko Lupategi > Lupeti...

Bokal arteko dardarkari bakunaren galerak ere ( -r- > Ø), ondoko bokalen diptongatzea ekarri du. Ostean, bokalen arteko disimilazioa gertatu da: -ao- > -au-.

Oharrak: Alde zaharrean. Goiko plazatik Santa Eufemia eliza ingurura jaisten den kalea. Aroztegi izena, kale eta kantoi legez aipatzen da, XVI. mendetik aurrera behintzat.

XIX. mendera arte, mendebaletik ekialderako norabidea daukatenei, kalea esaten zitzaien; eta iparraldetik hegoaldera, goitik behera aldapan abiatzen zirenei, berriz, kantoiak. Honegatik, pentsa daiteke, Aroztegi kalea eta Aroztegi kantoia (hau da, Aroztegi kantale edo Auztekantale) ez zirela gauza bera. Zenbait agiritan, 1796ko fogeran, esate baterako, bereiztu egiten dira kalea eta kantoia. Aroztegi kantale, agian, kalearen hegoaldeko muturrari zegokion soilik, kaleak Zubiganera egitean norabidea aldatzen duen uneari, hain zuzen; edo, beharbada, Talakaleak eta Zesteriakaleak Aroztegi kalearekin gurutzatzen diren guneari zegokiokeen Aroztegi kantale izena. Egia da, bestalde, Aroztegi kaleak berak ere, nolabaiteko norabide transbertsala daukala, hau da, ipar-mendebaldetik hego-ekialdera abiatzen da, eta agian, hortik letorkioke batzuetan kale legez aipatzea eta besteetan kantoi gisa azaltzea. Batera edo bestera izan, era bietako erreferentziak fitxa berean jarri dira.

1659ko abenduaren 4ko gauean (Santa Barbara egunean), sute handi bat izan zen kale honetan, hamabi bat etxe erre zirelarik [200].

1841-44an 38 etxe zeuden Aroztegi kalean eta 8 etxe kantoietan (agirian bereiztu egiten dira kale eta kantoiak) [201].

1856an, aldiz, 42 eraikuntza eta 380 biztanle zituen kaleak [202].

Ahozkoa:

«áustekàntale»	154, 156, 157
«Austekántale»	157
«Austekántalie»	025, 053, 151, 155, 166
«Aróstegi»	025, 151, 155, 157, 166

Idatzizkoa:

1591	Arostegui, canton de	BEHA   A-062/44-2   237b
1618	Aroztegui, canton de	BUA   1161/6. Cancel. de censos    96
1628-1797	Arostegui, calle de	BUA   1150/1.  Culto y clero   251
1633	Arostegui, limonal en la calle de	BFA. K.   738/18   4b
1643	Aroztegui, calle de	BFA. Bust   180/31   61b
1643	Aroztegui, Canton de	BFA. Bust   180/56   111
1643	Aroztegui, calle de	BFA. Bust   536/5   176
1644	Aroztegui, calle de	BFA. Bust   200/313   177b
1659	Arostegui, incendio en la calle de	BFA. K.   3569/2   13
1666	Arostegui, calle de	BFA. Bust   100/52   11
1670	Aroztegeui, calle de	BEHA   A-61/10-3   47
1676	Arostegui, canton de	VEKA   R.R. Ejec. L1503/15   3
1698	Aroztegui, canton de	BEHA   A-72/33
1701	Arostegui, calle de	BUA   922. Extracc. de castaña    143b
1723	Aroztegui, calle de	BUA   AL. 1711-1727   122-122b
1730	Arostegui, Canton de	BFA. Bust   189/24
1736	Arostegui, calle de	BEHA   A-74/1
1740	Aroztegui, canton de	BFA. K.   377/8   14b
1745-46	Arostegui, calle de	BFA. Fg.   80 y ss.
1753	Arostegui, canton de	BFA. Bust   85/1
1761	Arostegui, calle de	MAHN   C.C. 4228   1
1766	Arostegui Canttala, calle de	BFA. Bust   118/3   2b
1768	Ajusttecanttala, seis casas tituladas de	BFA. Bust   367/1   3b
1771	Arostegui cantala,  Austecantala, calle de	BFA. K.   244/2    118,304b
1773	Arostegui Cantala, calle de	BUA   1154/4. Libramientos   26
1775-1831	Arostegui, calle de	BUA   915. Hipotecas. 1775   4b, 11
1775-1831	Arostegui cantala, calle de	BUA   915. Hipotecas. 1775   116
1775-1831	Arosteguia, calle de	BUA   915. Hipotecas. 1775   76b
1788	Arostegui, calle de	MAHN   C.C.5227/18   o.s.
1788	Arostegui Calle del juzgado, termino llamado	MAHN   C.C.5227/18   37b
1796	Arostegui, calle de	BFA. Fg.   315
1796	Arostegui, canton de	BFA. Fg.   315
1797	Arosttegui, calle de	BUA   1136. Libr. y recibos   63
1798	Arostegui, calle y canton de	VEKA   S.V. L1657/6   3-68b
1820	Arostegui, calle de	MAP BelJBta
1820	Arostegui, canton inferior de	MAP BelJBta
1820	Arostegui, canton superior de	MAP BelJBta
1826	Arostegui, calle de	MAHN   C.C.4331/130   1
1826	Arostegui canttala, calle de	MAHN   C.C.4331/130   6
1830	Arostegui, calle de	BFA. Bust   235/1   1
1836	Arostegui Cantala, calle de	BFA. Bust   262/4
1841	Austancantala, calle	BFA. Bust   100/59   13b
1841	Arostegui cantala, calle	BFA. Bust   100/59   25
1841-44	Arostegui, calle	BEHA   A-758/2-53-0
1841-44	Arostegui, cantones de	BEHA   A-758/2-53-0
1842	Arostegui Cantala, calle de	BUA   968/6. Ornato público   12
1842	Auste cantala, casa de	BFA. Bust   155/8   83
1843	Arosteguicantela, calle de	BFA. Bust   584/4   30
1844	Arostegui, calle de	BIBL   YrJA   52-54
1844	Arostegui, canton de	BIBL   YrJA   52-54
1844	Arostegui-cantala, calle de	BIBL   YrJA   52-54
1846	Arostegui Cantala, calle de	BUA   22/21. Obras de calles   1
1847	Arostegui, canton de	BUA   911/1. Actas de concil.   149b
1847	Arostegui-Cantala, calle	BUA   915/1. Juic. verbales   31
1856	Arostegui, calle	BUA   37/ Nº de calles, edif.., hab.
1857	Arostegui, calle de	BUA   Padron 1851(3)   27b
1857	Arostegui, calle	MAP   MunV/ItJR-II   24-25
1860	Arostegui, calle	BUA   5. Rotul. de calles
1889	Arostegui, calle	BUA   1433/4. Aceras   2
1895	Arostegui, calle	BAHP.N.BL   7550   392b
1896	Arostegui, calle	BAHP.N.BL   7553   948-974b
1896	Arostegui, calle	BAHP.N.BL   7553   1158
1897-99	Arostegui, calle	BUA   5bis. Nom. de calles...(1897-98)
1928	Arostegui, calle	BIBL   ZbA1   50
1969	Arostegui, calle	BUA   1432/54   1
1973	Arostegui, calle	BBPlBer
1982	Arostegi kalea	BIBL   UB   293
2003	Arostegi kalea	BIBL   BGL

__________

[200]   BFA. K. 3569/2; 13

[201]   BEHA. A-758/2-53-0

[202]   BUA. 37/ Nº de calles, edif, hab.