Ermetxio  (baserri multzoa)

Kokapena: San Migel; IV. mapa (D-3)

Ohar ling.: Idatzizko agerraldi zaharrenetan izenaren aldaera bi jaso dira -io bukaeraduna, seguruenik euskararako balioko zukeena; eta -eo amaieraduna garaiko gaztelerarako. Hermecheo aldaerak idatziz arrakasta izan duen arren, ahoz Ermitzio aldaera nagusitu da.

Aldaera hau, asimilazioz sortutakoa da: -i- bokal itxiak aurreko silabako bokal erdia itxi du. Momenturen batean, bukaerako silaba hori -txu txikigarriarekin nahastu da, eta aldaera berri bat eratu da. Gero, asimilazioz, -i- > -u- bihurtu da.

Ermetxio > Ermitzio > Ermitxu > Ermutzu

Oharrak: Ermetxio izeneko baserriak sei eraikineko multzoa osatzen dute gaur egun: Goitik behera, Ermetxiogoiko, Ermetxioetxebarri, Ermetxioerdiko (lehenago Ermetxiobeko izan zena), Ermetxiobeko (bere ondoan, txakolin-upeltegi legez erabilitako eraikina dago) eta, beherago, Torre izeneko baserria. XVIII. mendearen erdialdera arte bi izan ziren Ermetxio izeneko etxeak: Ermetxiogoiko edo Ermetxionagusia eta Ermetxiobeko edo Ermetxiotxikerre; lehena bigarrena baino zaharragoa. Baserri berriak eraikitzean, Ermetxiobeko baino beherago beste Ermetxio bat egin zelarik, Ermetxioerdiko esaten hasi zitzaion hari eta Ermetxiobeko berriari. Fitxa honetan, Ermetxio baserri edo baserriak legez agertutakoak jarri dira.

Ahozkoa:

«Ermitzío»	103
«Ermitxú»	101, 148
«Ermutzú»	108

Idatzizkoa:

1514	Hermenchio, caseria de	BIBL   Fog1514   235
1604	Hermechio, cassa y casseria de	BEHA   A-62/44-2   256b
1663	Hermechio, cassa y casseria de	BFA. K.   413/13   30b
1671	Hermechio, caseria de	BEHA   A-72/33
1678	Hermechio, caseria de	BFA. K.   3440/14
1682	Hermechio, caseria de	BUA   AL. 1680-1710   31b-34b
1726	Hermecheo, caserios	BFA. K.   145/27  10
1729	Hermichio, casa caseria de	BEHA   A-81/13-46   7b
1741	Ermecheo, casa y pertenecidos de	BEHA   A-81/13-1   7
1741	Hermecheo, caseria de	BEHA   A-82/9-3   26b
1744	Hermecheo, caseria de	BEHA   A-62/44-3
1747	Hermechio, casas de	BUA   911.Cuentas. Erm. S.Miguel   41b
1791	Hermechios, caserias de	BFA. K.   3163/6   15b
1800	Ermecheo, cas.	BEHA   A-62/44-3
1800	Ermecheo, cas.	BEHA   A-72/33
1815	Ermecheo, cas.	BFA. Bust   72/5
1854	Ermecheo, cas.	BUA   946. Ced. vec.
1854	Ermecheo, cas.	BUA    946. Ced. vec.
1854	Ermecheo, cas.	BUA   946. Ced. vec.
1910-1923	Ermuchu, cas.	BUA   866;1435;404. Riqu.
1922	Ermichu Viejo, cas.	BFA. E. KZ.  C/2
1951	Arrumichaga, casa	GJE   fk:2306   L30;41