|
auzoka / San Pelaio Gibelortzagakoa / Irabiaga (parajea)
Irabiaga (parajea) Kokapena: San Pelaio; III. mapa (B-3) Ohar ling.: Izen hau XVII.-XVIII. mendeetan jaso da, eta gero, XX. mendera arte ez dago beste agerraldirik. Gainera azken hauek, XX. mendekoak, gaur eguneko ahozko aldaeratik nahiko urrun daude. Mende biko tarte horretan, leku-izena asko aldatu da, eta horren lekukorik ez dago. Izena bigarren zatiarekin gelditu da [1425], eta horri -aga leku-atzizkia erantsi zaio: Yrabien + -aga > Irabiaga Ondoren, bokal itxi eta palatalaren ostean lotutako atzizkiaren aurrean epentesia txertatu da hiatoa apurtzeko. Lehenago, Artika auzoko Irabien izenean gertatu den moduan, asimilazio prozesuaren eraginez, aurrean dagoen bokal irekia itxi egin da, bokal itxiarekin berdindu arte (-a- > -e- > -i-). Gero, bokal arteko dardarkari bakuna galdu egin da: -r- > Ø. Per Yrauien > Yrabien + -aga > Irabiaga > Irebiaga > Iribiaga > Iribidxaga > Ibidxaga Oharrak: Armokiko mendebaldean, Urgitxi gainean. XVII. eta XVIII. mendeetako Perirabien eta XX. mendeko Ibiyaga edo Ibadiaga leku berbera dira. Honela zerrendatzen ditu 1656ko agiriak, San Pelaio, Mañu eta Zubiaur aldeko herri basoak: «en los montes y terminos de concexiles de la villa de Bermeo en los puertos que llaman el cortixo deperirabien el cortixo degogençabala el cortixo deurquidia el cortixo dearançadia el cortxo de galbalorra el cortixo deagunaga en las carragas oxaurta sagarada» [1426] Eta era antzekoan, 1730ekoak: «los terminos de per yrauien gogen sauela urquidia arancadia galbalorra agunaga en las carragas ôxaurta saynaga y los de mas montes» [1427] Bata bestearen atzetik, ondoko basoak aipatzen dira: Perirabien, Goientzabale, Urkidi, Arantzadi, Garbola, Aguriaga, Zarraga, Oiangorta eta Sainaga. Bi agiriek ordena geografikoa jarraitzen dute leku-izenak azaltzean eta lehenengo bostak, bata bestearen atzetik, Uretako errekaren arroko hegoaldeko isurian daude, mendebaldetik ekialdera izendatzen direlarik. Eta, hain zehatz, Perirabien legez markatzen den ingurua, hau da, Goientzabaleko ipar-mendebaldean legokeena, gaur Ibiyaga izenaz ezagutzen den lekua da. Ahozkoa:
Idatzizkoa:
__________ [1425] Izan daiteke toponimoak jabearen izena adieraztea, hau da, pertsona izen eta abizena litzatekena izatea. Per Irabien, Peru Irabieneko. Hortik izena galdu eta abizen hutsa gelditu da toponimo berria eratzeko. [1426] VEKA. R.R. Ejec. L1422/15; 1. [1427] BFA. K. 1830/2; 21b. | ||||||||||||||||||
|
