auzoka / Arranotegi / Altxurraga (parajea)
Altxurraga (parajea)
Kokapena: Arranotegi; X. mapa (B-2)
Ohar ling.: Agerraldi zaharrenek oinarrian dagoen hitza 'altxur' dela adierazten dute, -l- albokariduna, ahozko aldaeretan ere jaso dena: Alchurbe, Alchurraspi, Alchurra.
Esanahia galdu duenean, hurbilen zegoen etimologiari egokitu zaio. Hala ere, gaur egunean, toponimoak -aga leku-atzizkiaren aztarna jagon du gehienetan; hau da, bokal arteko belarea galtzean, ondoko bokal berdin biek bat egin dute, eta asimilazio prozesuak ez dio eragin, ez du itxi (-a > -e).
Altxurraga > Altxurra > Atxurra
Hala ere, badira salbuspenak, horietan ixtearen arrazoia, Altxurra > Altxurre, etimologia berrian aurki daiteke edo analisi berrian (-aga leku-atzizkia ez duena, -a bukaera baino).
Ahoz jaso den Altzorra, asimilazioz, ireki egin da (-u- > -o-).
Altzurra > Altzorra
Oharrak: Sollubetik Laubidietara luzatzen den bizkarrean, Akulategi gainean. Herri lurrak izan ziren XIX. mendeko pribatizazioetara arte. Hona hemen agirietako aipuak:
« 1702: Galdiz, Arranotegui, Alchur, Gastañazarra, Arambalz» [1223]
«Remate de montazgos de galdiz, Arranotegui, Alchur, Gastaña çarra y Aranbalz» [1224]
«Venta de cargas en el monte de Alchur» [1225]
Paraje honetako harriaren ustiakuntzaren berririk ere bada:
«Pago a Bachi arrieta y Cirarda, carreteros por traer losas desde Alchurra» [1226]
1803an, sutea izan zen inguru honetan [1227].
XIX. mende hasieran, lurren kontzesioak ematen hasi zen udala baserriak eraikitzeko; ondorioz, Altxurraga baserria eraiki zen paraje honetan.
Ahozkoa:
«Altzurrá» | 066, 086, 090, 091, 115, 116, 117, 118, 119, 126, 127, 134, 142 |
«Atzurrá» | 114 |
«Altzurré» | 085, 088 |
«Altzorrá» | 113, 122 |
Idatzizkoa:
1702 | Alchur, montazgo de | BUA AL. 1680-1710 288 |
1702 | Alchur, montazgo de | BFA. K. 3583/1 75b |
1711 | Alchur, monte de | BUA 1560. Libro de cuentas 134b |
1733-1845 | Achurra, monte | BUA 922. Libro visitas. 47 |
1779 | Alchurra, traer losas desde | BUA 842. Cuentas 19b |
1803 | Achurra, término de | BUA AL. 1786-1806 167b |
1809 | Achurraga, concesión en | BUA 1625. Conc. de terrenos |
1816 | Achurraga | BUA 1325/1. Casas extram. |
1844 | Alchurra | BUA 1289/2. Montazgos 157 |
1852 | Achurra, punto de | BUA 39/3. Enajen. y conc. |
1898 | Alchurres, montes de | BAHP.N.BL 8195 1380 |
1910 | Achurra, heredad | BUA 866. Fincas rústicas |
1967 | Achurrabaso | GJE fk:4846 L54;232 |
__________
[1223] BFA. K. 3583/1; 75b.
[1224] BUA. AL. 1680-1710; 288.
[1225] 1711. BUA. 1560. Libro de cuentas; 134b.
[1226] 1779. BUA. 842. Cuentas; 19b.
[1227] BUA. AL. 1786-1806; 167b.