Akatxe  (uhartea)

Kokapena: San Pelaio; I. mapa (B-4)

Ohar ling.: Izen honetako bigarren osagaia bokal paragogikodun '(h)atx' da. Lehenengo osagaia, berriz, iluna da. Izan daiteke Akerrota izenean ageri den berbera izatea (Ik. Artika auzoko Akerrota). Elkarketaren ondorioz, ondoan gelditu diren bokalek bat egiteko aukera bi izan dituzte, gaur egun ere biak bizirik daudenak (Ik. 1982ko datuak): Aketze, Akatze.

Bigarren osagaia '(h)atx' denez, kontsonantez amaitutakoa, bokal paragogikoa hartzen du, baina kaletarren artean, amaierako bokal hau gabeko aldaera ere ezagun-ezaguna da.

Oharrak: Matxitxako lurmuturra eta Gaztelugatxe artean. Itsasotik irteten den ehun metroko altuerako kareharrizko haitza da. Honela deskribatzen du 1634an Pedro de Texeirak uharte hau:

«Buelto el cabo dicho de Machaçaco, poco distante de la tierra, está vna ysla alta que llaman Aqueache» [1455]

Ahozkoa:

«ákatze»	025
«Akátze»	146
«Ákatxe»	164
«ákatz»	053, 151, 166

Idatzizkoa:

1634	Aqueache, ysla alta que llaman	BIBL   TexP   318
1793	Aqueche, islote	BIBL   ItJR-I   11
1895	Aquech, islote de	BUA   1179/17   491
1895-1903	Aqueche, peñón	BIBL   Lbyr-III 409
1902	Akech, peñones de	BUA   1327/10. Segr. S.P. y Zb.   15
1933	Aketx, isla	BUA   970/17. Presupuestos   1,3
1972	Acaitz o Aquech, islote	BIBL   ESEC-GB   16
1973-74	Akatz, islie	BIBL   ErA.EtnB   160-161
1982	Akatx, Aketx, Akatxe, Aketxe, isla	BIBL   ErA.Ktop   261

__________

[1455]   Texeira, Pedro de (1634); 318.