Testu osoan

Hirigunea

Alde Zaharra

Portua, Lamera eta Gaztelu

Morondo

Artalde

Dolareaga eta Esparru

Adoberia eta Ondarre

Portale

Almikabidea eta Erregiņazubi

Erribera

Zarragoiti

Kurtzio eta Santa Mariņa

Txibitxiaga

Tala

Sanjuanbidea

Ibarreta eta San Martin

Bilbobidea

Dibio

Aranondo

Artikabidea

Portuburu

Zehaztu gabeak

Arane

Agirre

San Migel

San Andres

Almika

Artika

Demiku

Arranotegi

Maņu

San Pelaio Gibelortzagakoa

Kostaldea

Izaro

Gainak

Sare hidrografikoa

Bakio aldea

auzoka / San Migel / San Migel (auzoa)  

San Migel   (auzoa)

Kokapena: San Migel; IV eta VII. mapa

Oharrak: Etxebarrierreka eta Ametzaga erreken artean, hau da, Agirre eta San Andres auzoen bitartean, San Migel auzoa, Goikoganetik Dibioraino luzatzen da.

Hamabi dira auzo honetako baserri historikoak: Torre, Ermetxioerdiko (lehenago Ermetxiobeko deitua), Ermetxiogoiko, Beasko, Azeretxo, Egi, Ibiñaga, Josune, Itubizkartxikerre, Itubizkarnagusi, Etxebarrierrekabeko eta Etxebarrierrekagoiko, azken hau, lehenago San Andres auzokoa eta geroago, San Migel auzora bildua. XVIII. mendearen erdialdean, auzo honetan, bi baserri berri eraiki ziren, Irukurtzieta eta Intxausti.

XIX. mendean, lurren liberalizazioarekin, beste hamahiru baserri berri azaltzen dira: mendearen lehen zatian, San Migel, Ermetxioetxebarri, Etxetxubarri, Arkotze, Goikogorta, Baltzane, Errematzane, Kantarape eta Mundakatxu (gaur desagertua); eta, mendearen bigarren zatian, Ermetxiobeko, Jeronimone, Errotabarri eta Itubizkarbarri. XIX. mendearen lehen zatian, errota bat ere agertzen da, Etxebarrierreka errota. Eta, azkenik, XX. mendekotzat jo daitezke, Kurtzieta eta Itubizkarnagusibarri baserriak. San Migel auzoan San Migel ermitaren presentzia ere aipatzekoa da.

1860an, lehenago Mañu auzoko baserriak ziren Errematzane, Kantarape eta Mundakatxu, San Migel auzora bildu ziren.

San Migel auzoan, antzinatik, lau poblamendu-gune izan dira: Ermetxio, Morteruza, Etxebarrierreka eta Itubizkar; laurak zenbaitetan auzo legez aipatuak. XIX. mendeaz geroztik, auzoko beste parajeetan ere aurki daitezke baserriak.

San Migel auzoko beste paraje nagusiak hauexek dira: Dibio, baserri auzoa eta hiriaren bitartean, Urubi errekaren ingurua (Lamiñerreka eta Santunatxe bezalako leku-izen magikoekin) eta Olegiko errekaren ingurua (garai batean, mahastiez eta frutarbolez ugaria). Auzoaren gune nagusitik zerbait aldenduta, Goikogortako bizkarra dago, bere alde bietan, Iruerreketa eta Gaztañerre izeneko parajeekin.

San Migel auzoa, 1682ko ordaintze banaketak zehazten duenez, historikoki, Almikako elizateko eremua izan zen:

Anteiglesia de Alboniga: Tribiz, Ezquiaga, Urquisarria, Nafarrola la menor, Nafarrola la mayor, Martin de Gojenechea Zulueta, Zulueta la menor, Bonbollarte, Aguirre, Chindurza, Alboniga, casa menor de Alboniga, Yruarrieta, Amparan, Garalde, Achoaren, Ugarte, Cafranca, Yrabien, Yrabien la menor, Pasqualeche, Arreta, Bengoechea, Gojenechea, Nardiz la sussera, Lupategui, Chavarri, Bidaechea, Echavarria erreca, Ytubizcar, Ytubizcar la segunda, Dom. de Echavarria muculu, Ybinaga, Acerecho, Morteruza, Eguia, Hermechio, Rotazarra [933]

Zenbait agiritan 'Aldauria' izena erabiltzen da auzo hau izendatzeko. 1792, 1825 eta 1850ean, Torre baserria, 'Torre de Aldaurias' legez agertzen da [934]; lehenago, 1748an, honela esaten da San Migel aldeko Etxebarrierreka, San Andres aldeko beste Etxebarrierrekatik bereizteko: «caseria de Echavarria Erreca que esta a la parte de Aldauria» [935].

1856an San Migel auzoak 20 eraikuntza eta 139 biztanle zituen [936]. 1972an, berriz, baserri kopuru handiagorekin, 100 biztanle zituen auzoak [937].

Ahozkoa:
«Samigel barrídxue»101, 166
«Samiel barrídxue»101
«Samigel barridxuá»113
«Samigél»157
«Samigelé»042, 146, 166
«San Migél»164

Idatzizkoa:
1618San Miguel, tierras enBUA   1161/6. Cancel. de cernsos   95-95b
1628-1797San Miguel, terminoBUA   1150/1.  Culto y Clero   303
1645San Miguel, terminoBFA. Bust   201/32   72
1663San Miguel, biña enBFA. K.   413/13   31b
1696San Miguel, camino como se va aBUA   1560. Libro de cuentas   24
1732San Miguel, camino deBUA   1560. Libro de cuentas   245b
1748Aldauria, parte deBEHA   A-82/9-3   46
1760Sn Miguel, barrio deBEHA   A-81/14-19   1b
1775-1831San Miguel, camino deBUA   915. Hipotecas. 1775   132
1779San Miguel, caminos deBUA   842. Cuentas   116b
1801San Miguel, varrio deBUA   1136. Libr. y recibos   89
1802San Miguel, barrio deBEHA   A-72/33
1802San Miguel, barrio deBUA   1136. Libr. y recibos   71
1803San Miguel, barrioBEHA   A-79/10   4
1810San Miguel, viña enBFA. Bust   603/22
1816San Miguel, heredad enBEHA   A-72/33
1822San Miguel, barrioBUA   1313/3. Contribuciones   63
1827San Miguel, barrio deBEHA   A-79/10   3
1844San Miguel, barrioBIBL   YrJA   52-54
1856San Miguel, barrioBUA   37/ Nº de calles, edif..,
1860San Miguel, barrioBUA   5. Rotul. de calles
1895San Miguel, término deBAHP.N.BL   7550   175b
1897San Miguel, término de  BAHP.N.BL   8182   435
1901San Miguel, arbolar enBAHP.N.BL   8570   853
1969San miguel, nucles rurales:BUA   1432/54   4
1972San Miguel, barrioBIBL   ESEC-GB   14

__________

[933]   BUA. AL. 1680-1710; 31.

[934]   BEHA. A-78/4-1.

[935]   BEHA. A-82/9-3; 46.

[936]   BUA. 37/ Nº de calles, edif.., hab.

[937]   Estudios socio-económicos comarcales. Guernica-Bermeo (1972); 14.

 

Ekintza honek Bizkaiko Foru Aldundiaren
Kultura Sailaren laguntza jaso du