Testu osoan

Hirigunea

Alde Zaharra

Portua, Lamera eta Gaztelu

Morondo

Artalde

Dolareaga eta Esparru

Adoberia eta Ondarre

Portale

Almikabidea eta Erregiņazubi

Erribera

Zarragoiti

Kurtzio eta Santa Mariņa

Txibitxiaga

Tala

Sanjuanbidea

Ibarreta eta San Martin

Bilbobidea

Dibio

Aranondo

Artikabidea

Portuburu

Zehaztu gabeak

Arane

Agirre

San Migel

San Andres

Almika

Artika

Demiku

Arranotegi

Maņu

San Pelaio Gibelortzagakoa

Kostaldea

Izaro

Gainak

Sare hidrografikoa

Bakio aldea

auzoka / Maņu / Arbitxu (parajea)  

Arbitxu   (parajea)

Kokapena: Mañu; VI. mapa (B-4)

Ohar ling.: 'Arbitza' + 'gutxi'. XVIII. mendetik XX. mendera arte ez da izen honen agerraldirik jaso. Aldaera zaharrena kontuan izanez gero, Arbiza leku-izenaren gainean sorturiko toponimoa da; 'gutxi(a)' osagaiaren bitartez txikia adierazi nahian. Ahoz eta baita idatziz ere, herri etimologia dela eta, 'gutxi' zena 'goiti' bilakatu da ahozko erabileran, soinuen antzekotasunagatik, herskarian bustidura erakutsiz: -t- > -tx- (Ik. Talagutxi herrian):

Arbizagutxi > Arbitxugoitxi

XX. mende hasieratik 'gutxi' osagaiaren ordez -txu txikigarria darama, eta -tza atzizkia ere galdu egin du, beharbada, silaben antzekotasunagatik.

Oharrak: Mañuko landaren mendebaldeko bizkarretik Kolisone baserriaren ondoraino jaisten den eremua da. Baserri honen mendebaldean Arbitxuko iturria esaten zaiona dago. Toki honetako goialdeari, Goiko Arbitxu esaten zaio, eta behealdeari, Beko Arbitxu.

XIX. mendearen lurren liberalizazioen garaira arte, herri basoak ziren hauek. Udalak ustiatzen zituen basoak ziren eta, noizbehinka, haietako baliabideen balorazioak egiten ziren. Hona hemen XVIII. mendeko agiriak azaltzen duena:

«(...) consta haver hallado en los rezagos de los monttes de Arbizaguchia y del pedazo que estaba bajo del dho monte y de la mojonadura de junto a Olazarra y desde un charco que baja desde los montes de Corta Ederra hasta la despedida de dicho charco y desde alli al redor que estta el mojon declarado havia ducientas noventa cargas de carbon en montazgo de rama (...)» [1278]

Ahozkoa:
«Arbítxu»125, 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 143, 145
«Beko arbítxu»133, 135, 143
«Goiko arbítxu»143
«Arbìtxuko itxurridxé»145

Idatzizkoa:
1731Arbizaguchia, montes deBFA. K.   3583/1   60
1910Arbichu-goiti, monte calvoBUA   1032. Fincas rústicas
1910Arbiacugoiti, argomalGJE   fk:518   L8;42
1910Arbichu-goiti, heredadBUA   866. Fincas rústicas
1923-24Arbichu-goiti, heredadBUA   404. Fincas rústicas
1944Arbian-goiti, heredadBUA   406/3,4 eta 353/3,4,5

__________

[1278]   1731. BFA. K. 3583/1; 60.

 

Ekintza honek Bizkaiko Foru Aldundiaren
Kultura Sailaren laguntza jaso du